Wanneer is iets nog een keuze, en wanneer wordt het een verslaving? In zijn nieuwste blog ‘Grijs’ onderzoekt Hermen wat vrijheid eigenlijk betekent—aan de hand van rookverboden, nuance en grijstinten. Een blik op een thema dat minder zwart-wit is dan het lijkt.
De bureaus, muren en archiefkast zijn grijs, constateer ik terwijl ik ons nieuwe kantoor in me opneem. De kozijnen waardoor ik het enorme grijze pand aan de overkant zie, zijn ook grijs. Straatstenen, regenpijpen en de wikkel van mijn theezakje: grijs. Gelukkig bestaat het in vele tinten.
Het kantoor is prachtig en er is bovendien meer groen beloofd, kom vooral eens langs. Wat mij opvalt is hoe onopvallend grijs is. Het doet me denken aan een les scheikunde die ik volgde toen ik zestien was. De docent had mij absent gemeld, terwijl ik de hele les braaf achter mijn tafeltje in de klas zat. Als ik een superheld was, dan was mijn superpower onzichtbaar zijn.
Ik ben geen superheld, eerder een grijze muis. Of ik daar trots op moet zijn weet ik niet, maar voor mij staat grijs ook voor nuance. Niet voor niets vallen de mensen met de minste nuance het meest op. En nuance is misschien wel een betere superpower dan onzichtbaarheid. Benieuwd wat Bilbo daarvan zou vinden.
Onwillekeurig moest ik de afgelopen tijd regelmatig denken aan een uitspraak van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ). In hoger beroep hebben zij geoordeeld dat het algehele rookverbod in de Mesdagkliniek in Groningen van kracht mag blijven. Daar ligt een uitgebreide belangenafweging van grondrechten aan ten grondslag. Wat mij opviel in de uitspraak was het volgende:
‘Overigens geldt dat roken in de meeste gevallen geen vrije keuze is van de patiënt, maar het een verslaving betreft, zodat niet kan worden gesproken van een vrijheid om het eigen leven in te richten.’
In die zin mis ik nuance. Hier wordt een verslaving neergezet als het tegenovergestelde van de vrijheid om het eigen leven in te richten. Zijn er niet heel veel mensen die er moedwillig een of meerdere verslavingen op na houden? Denk aan koffie, telefoongebruik, prikkels, suiker. Is dat niet juist de vrijheid die eenieder heeft? En wie heeft dan nog wél de vrijheid zijn eigen leven in te richten?
Hoe langer ik over die vragen nadenk, hoe grijzer mijn visie hierop wordt.
Misschien ligt het antwoord in de definitie van een verslaving en vallen koffie- en suikerverslaving daar feitelijk gezien niet onder. Wellicht is er pas officieel sprake van een verslaving als je niet langer de vrijheid hebt je eigen leven in te richten. Misschien heeft het toenemende individualisme mijn brein aangetast: volgens een rapport van het Trimbos-instituut werd tot de jaren ’80 roken gezien als een vrijheid, maar dat veranderde toen de verslavende werking bekend werd. Krijgt individuele keuzevrijheid in de huidige maatschappij weer de overhand?
Feit is dat het in de Mesdagkliniek niet meer blauw staat van de rook en met die uitkomst kan ik leven. Behalve dan dat ik me nu realiseer dat mijn eerder bedachte uitsmijter niet klopt. Ik wilde schrijven dat rook vaak grijs is, maar sigarettenrook is dus blauw. Bovendien denk ik dat het Vaticaan het met die stelling ook niet eens zou zijn. Op zoek naar nieuwe inspiratie zet ik nog maar een kop thee, mijn lievelingssmaak. Earl grey.
Woonurgentie geweigerd, alsnog toegewezen
Woonurgenties. Die verlenen gemeenten in de regel alleen aan aanvragers die in héle uitzonderlijke situaties verkeren. Juridisch consultant Reshma Bisoen dook de afgelopen tijd in
Woonurgentie toegekend: een gedegen onderbouwing
Woonurgenties. Die verlenen gemeenten in de regel alleen aan aanvragers die in héle uitzonderlijke situaties verkeren. Is daarvan sprake, kijk dan als gemeente goed naar
Blog: Blauw
Blauw staat voor vertrouwen. Tenminste, als je Google mag geloven. Maar hoe ver gaat dat vertrouwen eigenlijk? Juridisch consultant Hermen dook in de symboliek van