Anders dan bij een samenwerkingsovereenkomst tussen bijvoorbeeld een tandarts en mondhygiëniste, is de overeenkomst met de patiënt gericht op zorg (behandelingsovereenkomst). De gezondheid van de patiënt wordt als een zwaarwegend belang aangemerkt. Hierdoor kan de behandelingsovereenkomst niet zomaar worden opgezegd. Betekent dit dat ik, als zorgverlener, nooit de behandelingsovereenkomst eenzijdig kan beëindigen? Nee, dit is wel mogelijk. Op grond van de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) is beëindiging mogelijk indien sprake is van een “gewichtige reden”. Wat dit precies inhoudt lees je in onderstaand artikel.
Wat is een gewichtige reden?
Een gewichtige reden is een opennorm, dit betekent dat er geen standaard antwoord is op de vraag of jouw specifieke casus als een gewichtige reden wordt gezien. Richtlijnen van brancheorganisaties en (tucht)rechtspraak geven handvatten waaraan kan worden getoetst of sprake is van een gewichtige reden. De KNMG heeft haar richtlijn “Niet-aangaan of beëindigen van de geneeskundige behandelingsovereenkomst” gewijzigd. In deze richtlijn zijn de meest voorkomende gewichtige redenen uitgewerkt. Let op, beëindiging van de behandelrelatie kan pas als herstel van de relatie onmogelijk is.
De meest voorkomende gewichtige redenen:
- De aard en/of omvang van de hulpvraag wijzigt wezenlijk en gaat de expertise of de mogelijkheden van de arts te buiten: wanneer de hulpvraag van de patiënt verandert en niet meer binnen de expertise van de zorgverlening valt of wanneer de tijd en omvang goede zorg in de weg staan.
- De patiënt vertoont zeer onheus of agressief gedrag: van een zorgverlener mag worden verwacht enig onheus of agressief gedrag te accepteren. Het wordt anders wanneer de patiënt herhaaldelijk discriminerende, seksistische of uiterst negatieve uitingen doet. Ook worden bedreigingen, bedrog en stalking voor een geneeskundige verklaring als grensoverschrijdend gezien. Je dient als zorgverlener de uitingen van de patiënt altijd in het perspectief van het ziektebeeld te plaatsen. Wanneer de uitingen passen binnen het ziektebeeld van de patiënt wordt verwacht dat je meer accepteert. Dit betekent overigens niet dat je alles hoeft te accepteren. Ga het gesprek aan met de patiënt over het storende gedrag, als zorgverlener draag je de verantwoordelijkheid om de communicatie in goede banen te leiden.
- De arts heeft een ernstig conflict met de patiënt en/of de patiënt wil niet meewerken aan de behandeling: het moet hier gaan om een ernstig conflict waarbij geen perspectief meer is op herstel. Een enkel meningsverschil over bijvoorbeeld een doorverwijzing naar een andere arts is onvoldoende om een behandelingsovereenkomst te beëindigen. Het stelselmatig weigeren van medewerking aan de behandeling, zoals het opzettelijk achterhouden van informatie, niet in contracttreden na herhaaldelijke verzoeken, voorgeschreven medicatie niet gebruiken of regelmatig (dezelfde) klachten uiten over een behandeling, kunnen wel worden gezien als een grond voor beëindiging. Van de zorgverlener hoeft niet te worden verwacht dat deze alles uit de kast haalt om mee te werken aan een behandeling.
- De patiënt weigert voortdurend de rekening te betalen voor geleverde zorg: het gaat om een situatie waarin in redelijkheid niet meer van jou als zorgverlener kan worden verwacht dat je de behandeling voort zet. Mijn advies in dezen is om altijd de verzoeken schriftelijk te doen of deze schriftelijk te bevestigen, zodat achteraf altijd kan worden aangetoond dat er om betaling is verzocht.
- De arts heeft een aanzienlijk belang bij het beëindigen van de behandelingsovereenkomst: het gaat hierbij om praktische zaken die een behandeling onmogelijk maken of bemoeilijken. Denk hierbij aan het (tijdelijk) niet kunnen uitoefenen van je beroep vanwege ziekte of een (tucht)rechtelijke maatregel. Ook is het gerechtvaardigd om een behandelingsovereenkomst te beëindigen als een patiënt verhuist buiten de regio van de zorgverlener, waardoor je als zorgverlener de kwaliteit van de zorg niet langer kunt waarborgen.
Andere beëindigingsmogelijkheden
Daarnaast is er nog te denken aan een opzegging van de overeenkomst in het geval van het overlijden van de zorgverlener of het ophouden te bestaan van de praktijk waarbij geen opvolger is gevonden.
Wat mag ik verwachten van een patiënt?
De zorgverlener heeft weliswaar een gewichtige redenen nodig om een behandelingsovereenkomst te kunnen ontbinden. Van een patiënt mag ook een bepaalde mate van fatsoen worden verwacht. Denk aan respectvol gedrag, nakomen van zakelijke verplichtingen (bijvoorbeeld betalingen) en medewerking aan de behandeling.
Waar moet ik op letten?
Wanneer jij als zorgverlener besluit op grond van één of meer gewichtige redenen de behandelingsovereenkomst te beëindigen dan dien je onderstaande zorgvuldigheidseisen in acht te nemen. Het is belangrijk dat naast een gewichtige reden ook deze zorgvuldigheidseisen in acht worden genomen. In de (tucht)rechtspraak wordt veel waarde gehecht aan de invulling van deze zorgvuldigheidseisen.
Zorgvuldigheidseisen:
1. Patiënt herhaaldelijk waarschuwen en onderzoek of herstel van de relatie mogelijk is: het is niet redelijk om de behandelingsovereenkomst na twee keer waarschuwen te beëindigen. De zorgverlener dient er op gericht te zijn de behandelingsovereenkomst in stand te houden. Het is daarom belangrijk om binnen de praktijk/instelling huisregels te hebben waarnaar je kunt verwijzen en dat samen met deze patiënt afspraken worden gemaakt die nageleefd dienen te worden. Leg bovendien de afspraken en waarschuwingen vast in het medisch dossier.
2. De patiënt tijdig en mondeling informeren over het besluit en dit besluit schriftelijk bevestigen: treedt in gesprek voordat de behandelingsovereenkomst wordt beëindigd. In het gesprek kan uitleg worden gegeven over de gronden van de beëindiging. Wanneer de patiënt niet verschijnt op de afspraak kun je telefonisch contact zoeken en aangeven dat je de overeenkomst wilt beëindigen. Leg de patiënt uit dat hij/zij op de praktijk kan komen om hierover meer uitleg te krijgen. Noteer de handelingen in het (medisch) dossier en bevestig ook hier wat is besproken schriftelijk. Het is tevens aan te raden om op dit punt aan te geven dat je helpt om een andere zorgverlener te zoeken.
3. In achtnemen van een redelijke termijn voordat de beëindiging daadwerkelijk intreedt: bij het stellen van een datum voor beëindiging dien je rekening te houden met de medische omstandigheden van de patiënt. Hiermee bedoel ik dat het van belang is om te realiseren hoe eenvoudig het is voor de patiënt om vergelijkbare zorg te krijgen bij een andere zorgverlener. Verder is onder meer van belang bij het bepalen van een termijn wat de aard en de duur van de arts-patiëntrelatie is, de ernst van de situatie, op welke termijn een nieuwe behandelaar kan zijn gevonden. Beëindiging met onmiddellijke ingang zal bijna nooit rechtvaardig zijn.
4. Noodzakelijke hulp blijven verlenen: het leveren van noodzakelijke hulp betreft niet alleen spoedgevallen, het gaat hier om de continuïteit van zorg. Je hoeft zelf niet beschikbaar te zijn voor de behandelingen tot aan de beëindiging. Er kan voor gekozen worden om een van jouw collega’s de behandelingen te laten uitvoeren tot dat de overeenkomst is beëindigt. Communiceer naar de patiënt de handelswijze, dan komt deze niet voor verrassingen te staan.
5. Zorgverlener zet zich in bij het zoeken naar een alternatief voor de zorg: dit kan betekenen dat je als zorgverlener in overleg treedt met andere zorgverleners om de patiënt gepaste zorg te kunnen geven.
Wat kunnen wij voor je doen?
We begrijpen dat je als zorgverlener liever niet de behandelingsovereenkomst met een patiënt beëindigt. Wij kunnen je adviseren bij het opzetten van een werkzame situatie waarbij zowel jij als jouw patiënt de behandelingsovereenkomst weer als iets positiefs gaan zien. Wanneer je van mening bent dat een behandelingsovereenkomst niet meer in stand kan worden gehouden dan kunnen wij helpen bij een goede afhandeling van de beëindiging.
De Wet DBA en flexibele arbeid: wat betekent dit voor zzp’ers?
In de afgelopen jaren is er een stijgende trend zichtbaar in het aantal zzp’ers dat wordt ingehuurd door organisaties voor tijdelijke opdrachten, bijvoorbeeld voor zwangerschapsvervanging
Je beëindigt de geneeskundige behandelingsovereenkomst. En dan?
In een vorig artikel is reeds ingegaan op de vraag of een zorgverlener de geneeskundige behandelingsovereenkomst eenzijdig kan opzeggen. Het antwoord is ja, mits er
3 vragen aan midoffice medewerker Astrid
Een nieuw, vast teamlid binnen team kantoor: Astrid Everts. Legalbylegal groeit en dat betekent dat er nieuwe functies ontstaan, zo ook die van back-office medewerker.